در این مقاله قصد داریم پیرامون مقوله جوشکاری MIG و TIG صحبتی داشته باشیم و در مورد ابعاد مختلف هریک ازاینروشهای جوشکاری آشنایی پیدا کنیم. امروزه مراکز مختلفی برای عرضه مواد مربوط به جوشکاری که در این حیطه میتوان به رویان جوش اشاره داشت و همینطور تکنیکهای متعددی نیز برای جوشکاری وجود دارد. در نظر داشته باشیم که فرآیند جوشکاری لازم است در تمامی مراحل تحت نظر متخصصین صاحب صلاحیت و با رعایت کامل اصولی ایمنی انجام شود؛ چراکه از حساسیت بالایی برخوردار بوده و میتوانند محل بحرانهای مختلفی نیز شوند.
آشنایی اجمالی با جوشکاری MIG و TIG و فرایند انجام آن
جوشکاری MIG، زیرمجموعه دستهای از فرایندهای جوشکاری است که تحت نام عامیانه جوشکاری سیمی نیز شناخته میشود و نام علمی آنها «GTAW» Gas Tungsten Arc Welding است.
در راستای اشاره به فرایند انجام جوشکاری میگ نیز میتوانیم بگوییم یک قوس بین انتهای الکترود سیمی و قطعه کار یا فلز پایه لازم است زده شود؛ به این صورت که این قوس ایجادشده باعث ذوب شدن هر دو فلز میشود و تشکیل حوضچه جوش را میدهد. یکی از نکاتی که لازم است به آن اشاره داشته باشیم این است که سیم جوشکاری نقش منبع گرما را دارد؛ به این صورت که با ایجاد قوس الکتریکی در نوک سیم جوش مورداستفاده در این فرایند، جایگاه منبع گرمایی را نیز دارد؛ به این صورت که با ایجاد قوس در نوک سیم جوش، نقش منبع گرمایی را ایفا میکند و در کنار آن نقش فلز پرکننده را در فرایند جوشکاری ایفا مینماید. سیم جوش در فرایند جوشکاری میگ با استفاده از یک لوله که به آن لوله تماس میگوییم و معمولاً جنس آن از فلز مس است به حوضچه تغذیه میشود و در راستای محافظت از حوضچه مذاب ایجادشده در فرایند جوشکاری از اتمسفر اطراف فرایند حوضچه جوش بهطور مداوم از گاز محافظ استفاده میشود؛ به این نحو که گاز محافظ توسط تفنگ جوشکاری بهطور مداوم به حوضچه جوش تزریق میشود و از آن در برابر اتمسفر اطراف محافظت مینماید.
در راستای اشاره به گاز محافظ در این فرایند جوشکاری میتوانیم بگوییم به موارد مختلفی از قبیل هدف جوشکاری، کاربرد آن و همچنین مواد مورداستفاده در فرایند جوشکاری بستگی دارد اما در حالت کلی از گازهای هلیوم و آرگون بهعنوان پرکاربردترین گازها در این فرایند استفاده میشود.
برخی ویژگیها و چالشهای جوشکاری میگ
در راستای اشاره به برخی از ویژگیهای جوشکاری میگ میتوانیم بگوییم این فرایند جوشکاری برای اکثر فلزات مغناطیسی قابلیت اعمال دارد و در جوشکاری برخی از فلزات و آلیاژهای متداول میتواند عملکرد خوبی داشته باشد. در این روش سرباره وجود ندارد یا بسیار کم است و در اشاره به برخی از چالشهای این روش جوشکاری نیز میتوانیم به پیچیدگی ابزار و تجهیزات استفاده از آن و حملونقل مشکل آن اشاره داشته باشیم. همچنین ممکن است در راستای تعمیر و نگهداری دستگاههای فرایند جوشکاری میگ نیز کمی چالش وجود داشته باشد. عدم وجود تنوع بالا در الکترودهای مانند ، الکترود بهلر و غیره این فرایند جوشکاری از دیگر مواردی است که لازم است به آن اشاره کرد. در این فرایند جوشکاری از گاز محافظتکننده استفاده میشود و در این راستا لازم است که از گاز و قوس در مقابل باد محافظت کرد چراکه باد سبب انحراف گاز محافظتکننده از قوس خواهد شد.
آشنایی با جوشکاری TIG
جوشکاری آرگون یا جوشکاری TIG که از دیگر نامهای آن میتوانیم به جوش آلومینیوم هلی آرک یا هلی ولد نیز اشاره داشته باشیم، ازجمله روشهای جوشکاری مبتنی بر قوس الکتریکی است که به دلیل ویژگیهایی مانند تنوع عملکرد و ظاهر مطلوبی که در پیدارند جایگاه ویژهای در صنعت دارند.
گفتیم که جوشکاری TIG ازجمله روشهای جوشکاری مبتنی بر قوس الکتریکی است Y به این صورت که توسط آن دو قطعهای که قرار است توسط جوشکاری ب i هم متصل شوند با استفاده از حرارت تولیدی از قوس الکتریکی که بین الکترود تنگستنی استفادهشده در فرایند جوشکاری با قطعه کار تولید میشود، اتصال را طی میکند. در فرایند جوشکاری TIG یا جوشکاری آرگون در راستای حفاظت از حوضچه مذاب در فرایند جوشکاری از گاز محافظ آرگون یا مخلوطی از هلیوم و آرگون استفاده میشود.
مراحل انجام جوشکاری TIG
در راستای اشاره به مراحل و فرایند انجام جوشکاری TIG میتوانیم به این موارد اشاره داشته باشیم. در طی فرایند، یکی از قطبهای جریان الکتریکی به فلز پایه یا قطعه کار یعنی همان فلزی که قرار است فرایند جوشکاری بر روی آن اعمال شود، متصل میشود و قطب دیگر جریان الکتریکی، به الکترود مصرف نشدنی یعنی همان تنگستن متصل میشود. با توجه به دمای ذوب بالای تنگستن، مقاومت مطلوبی در برابر حرارت و ذوب شدن از خود نشان میدهد.
از ایجاد فرایند قوس الکتریکی بین الکترود تنگستن و فلز پایه یا قطعه کار، فضای قوس و الکترود به رنگ سرخ درمیآید و حوضچه مذابی متشکل از فلز پایه یا قطعه کار تشکیل میشود. حوض مذاب ایجادشده از فلز پایه لازم است در برابر عوامل جوی ازجمله اکسیژن محافظت شود که برای این منظور از گاز خنثی استفاده میشود. دلیل استفاده از گاز خنثی برای حفاظت از حوضچه در برابر عوامل جوی را میتوان به این دلیل عنوان کرد که گاز خنثی از اطراف الکترود تنگستنی و همچنین از داخل تورچ، مشعل یا همان تفنگ جوشکاری که شامل الکترود تنگستنی و مجرای اعمال گاز محافظ است، عبور کرده و باعث بر جای گذاشتن اثر خنککنندگی خود بر آنها میشود.
بیشتر بدانید درباره: تکنیکهای جوشکاری برای متریالهای خاص مانند آلومینیوم یا استنلس استیل
ویژگیهای مختلف و چالش های جوشکاری MIG و TIG
در حالت کلی میتوانیم بگوییم جوشکاری TIG کیفیت بالایی از جوشکاری گاز آرگون را فراهم میآورد و معمولاً پاششی نیز در آن وجود ندارد. در این فرایند جوشکاری بسته به هدف و نوع کاربرد میتوان از سیم جوش مصرف شدنی یا بدون آن استفاده کرد. از دیگر ویژگیهای جوشکاری به روش TIG میتوانیم به امکان کنترل پاس ریشه اشاره داشته باشیم.
در راستای اشاره به چالشهای این نوع روش جوشکاری نیز میتوانیم به مواردی اشاره داشته باشیم؛ ازجمله اینکه اگر الکترود تنگستنی در تماس با حوضچه مذاب تشکیلشده قرار بگیرد، باعث ورود آخالهای تنگستن به فلز جوش میشود. همچنین در مقایسه با سایر فرایندهای جوشکاری قوسی با استفاده از الکترودهای مصرفی، این روش دارای نرخ رسوب پایینی است. از دیگر چالشهای جوشکاری TIG میتوانیم به مشکل بودن حفاظت از منطقه کار دستگاه جوش آرگون، در محیطهایی که در آنها جریان هوا وجود دارد، اشاره داشته باشیم. از دیگر مشکلات این روش میتوانیم به عیب آلودگی یا حفره در مذاب اشاره داشته باشیم که معمولاً تحت تأثیر از نشتی آب توسط مشعلهای سرد شونده با آب تشکیل میشود.
نکات مهم و حیاتی در فرآیندهای جوشکاری ازجمله جوشکاری MIG و TIG
ازجمله مواردی که لازم است همواره و همواره موردتوجه قرار دهیم، در تمامی فرایندهای صنعتی ازجمله فرایندهای جوشکاری! اینکه لازم است تمامی مراحل از انتخاب نوع مناسب جوشکاری با توجه به فلز پایه و با توجه به ویژگیهای مدنظر و انتخاب دستگاههای جوش و نظارت بر فرایند جوشکاری و همینطور بازرسیهای پس از جوش توسط کارشناسان صاحب صلاحیت انجام شود چراکه هرگونه سهلانگاری در هر یک از این مراحل میتواند باعث بروز خسارات جانی و مالی جبرانناپذیر شود.بهطورکلی اینکه قرار است از چه روش جوشکاری و با چه الکترودهایی و با چه برندهایی استفاده شود، الکترود بهار یا سایر الکترودها همگی تعیینکننده است مانند انواع الکترودها از قبیل الکترود ایساب.
از دیگر مواردی که در تمامی فرایندهای جوشکاری لازم است بهدقت تمام اجرا شود و آموزش و بازرسی و نظارت کامل و کافی بر اجرای آن صورت گیرد و بهاندازه اصول آموزش انواع مختلف جوشکاری مانند جوشکاری MIG و TIG حائز اهمیت است، رعایت ایمنی قبل از انجام کار است. قبل از پرداختن به هر فرایند جوشکاری لازم است از ایمن بودن محیط دستگاه و پوشش خود مطمئن شویم. در راستای اشاره به لباس ایمنی میتوانیم به کفشها یا چکمههای ایمنی، شلوار کار مناسب، پیراهن با پوشش کامل و مقاوم در برابر شعله و آتش، داشتن ماسک جوشکاری، عینک ایمنی، کلاه ایمنی و همینطور پوشش کلاه جمجمهای در راستای حفاظت از بالای سر در برابر جرقه و پاششهای قوس ناشی از جوشکاری اشاره داشت.